Betaal met belminuten: boem!

Sjaak Adriaanse tipt Mobiele operators mogen elektronische bank worden. Henk van Arkel van STRO schrijft er ook al over in zijn aanstaande Engelstalige boek.

Telefoonbedrijven die vooruitbetaalde belminuten als een vorm van geld voor onderlinge betalingen tussen klanten mogelijk maken zijn in staat om een ongekende revolutie in ons huidige geldsysteem te ontketenen.

Zolang belminuten als betalingen tussen klanten blijven stromen hoeft de telefoondienst haar spraakdiensten niet te verlenen terwijl ze van een batig saldo tegen nul procent rente geniet waarmee ze investeringen kunnen financieren of aantrekkelijke, en volledige met euro gedekte, (micro)kredieten kunnen verlenen.

De rijke landen genieten al jaren van eenvoudige betaalmiddelen en een (dure) infrastructuur hiervoor. Voor arme landen wordt dit nu ook mogelijk dankzij de bijna alomtegenwoordige infrastructuur voor mobiele telefonie. In arme landen is de impact van deze nieuwe middelen voor transacties en de bijkomende toegang tot liquiditeit enorm.

In Afrika en de Filipijnen maken de dienstverleners van mobiele telefonie het mogelijk om beltegoed via SMS naar andere gebruikers over te maken. Ondertussen gebruiken velen deze dienst om elkaar met deze prepaid belminuten te betalen en functioneert het systeem als ‘gek geld’ binnen de gemeenschap.

Zodra iedereen de belminuten als betaalmiddel accepteert is het niet meer belangrijk of je iemand met baar geld of belminuten betaalt. Belminuten genieten zelfs de voorkeur omdat ze minder makkelijk te stelen zijn en onafhankelijk van tijd en plek overgemaakt kunnen worden. Gewoon een digitaal giraal systeem dus.

Deze manier van betalen wordt snel een meer algemene manier van uitwisselen van waarde. Het aantal betalingen neemt hand over hand toe en de grootte van de bedragen worden steeds kleiner. Volumineuze digitale girale microbetalingen.

Bijna iedereen heeft en mobiele telefoon, zelfs in arme landen. In de Filipijnen zijn Globe Telecom en Smart Telecom het meest succesvol met ongeveer 3,5 miljoen klanten die meedoen met deze nieuwe vorm van betalen.

Gratis geld

De meesten houden de belminuten op deze manier in circulatie en worden nooit gebruikt om te bellen. De belminuten worden een betaalmiddel, een vorm van geld. SMS-overdrachten zijn veel flexibeler in markten die lijden onder een tekort aan liquiditeit en te weinig middelen voor uitwisseling of waar die uitwisseling heel duur is.

Opmerkelijk is dat de telefoondienst haar, met de vóóraf betaalde belminuten, mobiele spraakdiensten gedurende lange tijd nooit hoeft te leveren. Er is al betaald voor een dienst die voorlopig niet gebruikt gaat worden omdat ze slechts gebruikt worden om betalingen te voldoen. Gedurende al die tijd heeft de telfoondienst wél de beschikking over het aldus verzamelde geld. Al dat geld staat netjes op de bankrekening bij de telefoondienst. Daarmee kan ze investeringen financieren die daarvoor niet gefinancierd konden worden door de hoge rentelasten. Ze kan er zelfs rente over vangen (als ze nog daar nog steeds in gelooft). Klanten gedragen zich als consumenten die hun best doen altijd een positief saldo te hebben om betalingen te kunnen doen.

Voor klanten tellen er twee zaken mee: de munteenheid is helder en heeft een waarde die vertrouwd kan worden, mits het telefoonbedrijf lang genoeg in bedrijf is. Via SMS betalen is makkelijk en goedkoop. Een ideale manier om waarde met elkaar uit te wisselen. In de context van mobiele telefoons is dit niet nieuw en volledig geaccepteerd.

Innovatieve telefoonbedrijven kunnen nu zelfs op gaan treden als financier van microkrediet—ze worden bank. Als de telefoondienst een van haar klanten voorziet in een lening en het geld overmaakt verlaat het geld zelf de telefoondienst niet. Dat blijft gewoon op haar bankrekening staan. Kortom, microkredieten en grotere leningen zijn volledig gedekt door de bankrekening van de telefoondienst. En het kan even duren voordat het geld werkelijk nodig is om de belminuten te vervangen. Het verstrekken van leningen kan ze tegen concrurrende rentepercentages doen, zelfs, en misschien heeft dat de voorkeur, tegen nul procent rente.

Zolang de belminuten als betalingen blijven stromen hoeft de telefoondienst haar spraakdiensten niet te verlenen terwijl ze van een batig saldo tegen nul procent rente geniet!

Zodra iedereen hun eigen valuta begonnen is zal niemand meer het conventionele geld gebruiken waardoor ook de rentepercentages zakken.

Zie hier de opdoemende volgende grote revolutie in de ontwikkelingswereld en mogelijk ook de westerse wereld die de impact van microkrediet aanzienlijk zal uitbreiden.

Waar zijn we eigenlijk mee bezig?

Er zijn dus absoluut geen technische obstakels om dit op grote schaal mogelijk te maken. De grootste obstakels zijn de gevestigde orde. De politiek, de grote banken en financiële instellingen leggen het gebruik van deze manier weer eens aan banden. Je mag maximaal 250 euro storten op je prepaid rekening en maximaal 2.500 euro per kalenderjaar afrekenen op deze manier.

Waar zijn ze eigenlijk mee bezig? Wie bepaalt dit soort belachelijke grenzen en waarom? Laten we een beweging starten die duidelijk maakt dat wij, het volk, wil bepalen wat er wel en niet mag en waar de grenzen liggen. De overheid en de politiek zijn wij! Wij hebben ze gekozen en ze staan ons ten dienst. Letterlijk. Het woord minister is overgenomen uit het Latijn, waar het woord ‘minister’ dienaar betekent. In de loop van de eeuwen verwierven de ministers langzamerhand meer uitvoerende macht en zo verkreeg het begrip zijn huidige betekenis.

Terug naar de toekomst dus: laten we onze gekozen ministers weer dienaren van het volk maken om onze hartewensen en -eisen te vervullen. Laten we ze vriendelijk doch dringend en streng en rechtvaardig vertellen hoe de vork eigenlijk in de steel zit. Dat zijn we met ons allen blijkbaar vergeten. Tijd voor een opfrisser.

Zie ook Micro-payment systems and their application to mobile networks.