Ouderkunst

Mag iedereen kinderen hebben? Of moet je voordat je aan kinderen begint er een bepaalde kunde voor hebben? Aardbron pleit voor een ‘rijbewijs voor opvoeders’ en stelt het nieuwe vak ‘ouderkunst’ voor dat opleidt tot een zogenaamd opvoedbewijs voor ouders, nannies, onderwijsgevenden, voetbalcoaches en anderen. Opmerkelijk dat googlen op ‘ouderkunde’ geen enkele hit oplevert. ‘Ouderkunst’ levert twee hits op; van een geheel andere orde evenwel…

Opvoedkunde-curricula beperken zich in hoge mate tot het object van opvoeding, het kind. Maar opvoeden gaat vooral ook over interactie, complexiteit van opvoeden (zie Ton Jörg en zie het online blad ‘Complicity’) en connectiviteit. Opvoedkunde is niet het geschikte vak voor wie in de praktijk kinderen opvoedt. Ouderkunst is dat wel.

Mag iedereen kinderen hebben? Ja, tenzij

Dat mensen niet zonder meer kinderen mogen hebben, is geen nieuwe gedachte. Marjo van Dijken bijvoorbeeld pleit voor een ingrijpen-achteraf. Eerst moeten de ouders bewijzen dat zij niet voor hun kinderen kunnen zorgen en dan zouden zij geen kinderen meer mogen nemen/hebben.

En van groepen mensen zoals zwakbegaafden en zwakzinnigen kunnen we verwachten dat zij niet voor hun kinderen kunnen zorgen—zij mogen dus geen kinderen. Achteraf bepaling en bepaling met zekere inschatting vooraf, iedereen mag kinderen hebben, tenzij, derhalve. Het gespreksprogramma Soeterbeeck van RKK besteedde 31 januari 2006 hieraan aandacht.

Mag iedereen kinderen hebben? Ja, mits

Aardbron wil het debat opnieuw aanslingeren en pleit voor een verbod op het ‘nemen van kinderen’ dat voor iedereen geldt, niemand uitgezonderd. Wie echter een opvoedbewijs heeft, is vrij om kinderen te nemen. Iedereen mag kinderen hebben, mits, derhalve. Kindertoeslag en –bijslag zijn voor haar en hem die opvoedbewijs en kinderen hebben.

Het idee dat aanstaande ouders aan kwaliteitscriteria moeten voldoen is bij wet opgenomen met betrekking tot adoptie. Dáár wel. Waarom hebben we het geregeld dat adoptie-ouders aan criteria moeten voldoen en ‘gewone’ ouders niet?

En als we dat regelen, als we ouderkunst afgerond met een opvoedbewijs verplicht stellen, hoeveel zouden de kosten dalen voor kinderbescherming en de opvang van lichamelijk, geestelijk verwaarloosde, mishandelde, kinderen?

Wat kost de samenleving de schade die ouders hun kinderen bewust en onbewust berokkenen? Daarbij is een onberekenbare multiplier dat opvoedingsschade generaties lang doorgegeven kunnen worden.

Het vak ouderkunst voorkomt deze schade aanzienlijk. Op de nieuwe Academie voor Levenskunst is ouderkunst een van de eerste vakken.

Nagekomen d.d. 10 januari 2008: steun voor idee ‘ouderkunst’ en opvoedbewijs
Dat het vak ‘ouderkunst’ en het opvoedbewijs nog niet zulke gekke ideeën zijn, vindt steun in de waarschuwing van Steven Pont vandaag in de Volkskrant (10 januari 2008). Steven Pont, ontwikkelingspsycholoog en gezinstherapeut, waarschuwt dat zogenaamde ‘hyperouders’ (ouders die overbeschermen) geestelijk ongezond en onvolwassen kinderen voortbrengen. Zij kweken wat zij vrezen: kinderen die het moeilijk hebben in hun volwassen jaren.

Fascinerende illustratie is inderdaad de bevinding van Michael R. Liebowitz (hoogleraar psychiatrie aan Columbia University): een groot deel van de patiënten met paniekstoornissen blijkt kind van hyperouders.

Steven Pont heeft zelf een indicatief onderzoek gedaan in Nederland. Een aanzienlijk deel (bijna één op de vijf) van de ouders die hun kroost bij de kinderopvang onderbrengen is overbeschermer. Gevraagd naar de kwaliteiten van die kinderen, geven de pedagogische professionals van de kinderopvang als antwoord dat de kinderen zich onzeker, snel schuldig, zenuwachtig, onzelfstandig, verlegen voelen. De kinderen worden belemmerd in hun ontwikkeling. Symptomen: bangelijkheid, verminderde motorische ontwikkeling, minder durven en gebrek aan algemene zelfredzaamheid.

Het vak ‘ouderkunst’ en het opvoedbewijs gelden niet alleen ter voorkoming van verwaarlozing (onderbescherming). Overigens komt verwaarlozing minder voor.

In dezelfde Volkskrant wordt verderop melding gemaakt dat BNN jonge stelletjes (17 tot 20 jaar) op tv dag en nacht vader en moedertje laat spelen met een baby, een peuter, een schoolkind en een puber. Het experiment (zeg maar: stage van het vak ‘ouderkunst’) ouderschap oefenen duurt voor de koppels drie weken. Via camera’s worden ze gevolgd bij hun confrontatie met alle aspecten van het ouderschap. In het programma ‘Baby te huur’, vanaf zondag 20 januari zijn de koppels acht afleveringen lang te volgen van 21.20 uur tot 22.05 uur op 3. Op de site van BNN staat: “BNN stoomt vier tienerstellen met een kinderwens klaar voor het echte leven. Overleven ze de poepluiers of blijven ze voorlopig toch nog even kinderloos?”

Zijn er duidelijker signalen van een sterke behoefte tot het vak ‘ouderkunst’ met een stage? En tot een opvoedbewijs?